Çene şekil bozukluğu, doğuştan ya da sonradan ortaya çıkan travmalara bağlı olarak gelişebilir. Çene şekil bozukluklarının ortaya çıkma sebepleri, birbirinden farklı etkenlere bağlanmaktadır. Bazı durumlarda çene yamukluğu için ameliyata gerek duyulurken, bazı durumlarda fizik tedavi gibi basit tedaviler yeterli olmaktadır. Çene yamukluğu, büyük oranda dışarıdan bakıldığında anlaşılmaktadır. Yüzdeki simetriyi bozan ve farklılık oluşturan çene yamukluğu, çene cerrahi ve estetik cerrahisi ortak çalışmasıyla kontrol altına alınmaktadır. Sadece estetik cerrahi altında isteğe göre uygulanabilen çene yamukluğu ameliyatları, sağlık sorunu oluşturması sebebiyle zorunlu olarak da uygulanabilir. Çene yamukluğu probleminin sebepleri ve çene ameliyatı hakkında detaylı bilgi almak için yazı içerisindeki alt başlıkların incelenmesi yeterlidir.

Çene Yamukluğu Nasıl Oluşur, Özellikleri Nelerdir?

Çene yamukluğu problemi, doğuştan ya da sonradan ortaya çıkan etkenlere bağlı olarak kendini gösterebilir. Çene şeklindeki bozuklukların asıl sebebi, çene kemiğinin kayması ya da çene eklemlerinin yerinden oynaması olmaktadır. Çene yamukluğunun kaynağı olan problemler, çenenin farklı şekilde olmasına ve yüz hatlarının farklılaşmasına yol açmaktadır. Yüz hatlarını doğrudan etkileyen çene yapısı, olası yamukluklara karşın yüz hatlarında asimetri oluşumuna yol açacaktır. Doğuştan gelen fizyolojik bozuklukların yanında, çocukluk döneminde karşılaşılan gelişimsel problemler ya da ileri dönemlerde yaşanan travmalar, çene yamukluğuna yol açacaktır. Çene kemiğindeki yamukluklar, çenenin öne doğru çıkması, üst çeneye göre geriye doğru gitmesi ya da çene ucunda şekil bozuklukları olarak sıralanabilir. Çene yamukluğunun oranları ve tedavileri, yamukluğun kaynağına bağlı olarak değişiklik göstermektedir.

Çene Yamukluğunun Oluşum Sebepleri Nelerdir?

Çene yamukluğunun nedenleri, kişiden kişiye farklılık gösterir. Bazı kişilerde doğuştan meydana gelen çene yamukluğu sorunları, bazı kişilerde sonradan ortaya çıkan travma ve kazalara bağlı olarak kendini gösterebilir. Çene yamukluğu problemlerinin kaynağı tespit edilmeden, hastalar için tedavi süreci başlatılamamaktadır. Çene yamukluğunun oluşum sebepleri aşağıda sıralanmıştır:

• Doğuştan gelen damak çene kemiği eksikliği
• Doğuştan gelen fizyolojik bozukluklar
• Çeneye darbe alınması
• Çene kemiğinin kırılması
• Trafik kazası geçirilmesi
• Çenede tümör oluşumu
• Çene kemiğinde kist oluşumu
• Çenede kanser oluşumu
• Çeneye dışarıdan darbe alınması
• Kemik erimesi

Yukarıda sıralanan sebepler, çene yamukluğunun temel kaynaklarını oluşturmaktadır. Çene eklemindeki disklerin kayması ve şiddetli rüzgarda kalınması da çene yamukluğunun nedenleri arasındadır.

Çene Yamukluğu Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Yamuk çene ameliyatı için hastalar uzmanlar tarafından muayene edilerek, ameliyat öncesi herhangi bir aksaklığın olup olmadığı anlaşılmaktadır. Çene yamukluğu ameliyatı öncesinde, hastalar röntgen ve MR gibi birçok görüntüleme cihazına alınır. Hastalar ameliyata uygun bulunduktan sonra, aşağıda sıralanan adımlarla çene yamukluğu ameliyatı gerçekleştirilir:

• Lokal anestezi ve sedasyon kullanımıyla ameliyat gerçekleştirilse de tüm hastalara genel anestezi verilmektedir. Kemiklerde ortaya çıkabilecek hissi engellemek ve hastaların ameliyat sürecini görme ihtimalini ortadan kaldırmak için uygulanan genel anestezinin ardından ameliyata başlanmaktadır.
• Genel anestezi alan ve uyuyan hastaların çene bölgesine, alt kısımdan iki adet 0,5 mm boyutunda kesi açılacaktır.
• Deri çizgisi boyunca açıklan keslerden, kemikleri düzeltecek ve çene yamukluğunu normale döndürecek aletler sokulmaktadır.
• Kolay görüntüleme cihazlarıyla devam ettirilen çene ameliyatında, hastaların yaşadıkları çene problemi tamamen giderilmektedir. Kemiğin şeklinden kaynaklanan çene yamukluğu için gerekli yerlere törpüleme ve dolgu yapılacaktır. Kemiğin geri ya da ileri durması gibi durumlarda, çene kemiğinin yerine oturtulmasıyla ameliyat tamamlanır.

İleri ya da geriye doğru meyilli olan çene kemiği düzeltildikten sonra, kesilen yerler görünmez şekilde dikilecektir. Dikişlerin yapılmasının ardından, hastalar odaya çıkarılır ve dinlenmeye bırakılır.

Çene Yamukluğu Ameliyatı Sonrasında İyileşme Süreci Nasıl İlerler?

Çene ameliyatının iyileşme sürecinde, hastalar 1 gece boyunca hastanede gözlem altında tutulmaktadır. 1 gece gözlem altında tutulan sürede, ameliyat yerine buz kompres yapılmaktadır. Buz kompres uygulamasının her 15 dakikada bir tekrarlayacak şekilde uygulanmasının sebebi, bölgedeki şişlik ve morlukların minimum seviyeye inmesini sağlamaktır. Şişlik ve morluk gibi komplikasyonları engelleyerek, ameliyat yerinin iyileşme süresi hızlandırılır. Ameliyat yerine buz kompres uygulaması yapıldıktan sonra, ertesi gün hastalar evlerine gönderilecektir. Hastalar ilk 3 gün yatarak dinlendikten sonra, evde yürümeye ve hafif şekilde hareket etmeye başlanabilir. Çene yamukluğu ameliyatı sonrasında ortaya çıkacak ağrıları gidermek için hastalara damar ve ağız yolundan ağrı kesici verilecektir. Hastaların normal hayatların dönmeleri için en az 4 aylık iyileşme sürecine ihtiyaç duyulur. İlk 1 haftanın ardından, hastalar kontrole çağrılır ve ameliyat yerinin istenen şekilde iyileşip iyileşmediği kontrol edilir. Ameliyat yerinde oluşan morluk ve komplikasyonları gidermek için gerekli ilaç tedavilerine de başlanacaktır.

Çene Eklem Ağrılarının Sebepleri Nelerdir?

Çene eklem sorunlarının nedenleri, hastaların doğuştan ya da sonradan yaşadıkları problemlere bağlı olabilir. Çene eklem sorunlarını tetikleyen faktörler ve dikkat edilmesi gereken uygulamalar, aşağıda detaylıca ele alınmıştır:

• Çenenin anlık olarak açılması ya da sert şekilde hareket ettirilmesi
• Ağzı çok büyük açarak bir şeylerin ısırılması
• Yiyeceklerin ön dişlerle koparılması
• Tırnak yeme alışkanlığı
• Kalem kemirme alışkanlığı
• Ağzı çok açarak aniden esneme alışkanlığı
• Sürekli ve hızlı sakız çiğneme
• Çok büyük lokmalar halinde yemek yeme
• Yiyeceklerin tamamını ağza doldurarak yemek yeme
• Çok sert yiyecekleri çiğnemeye çalışma
• Tek taraflı çiğneme alışkanlığı
• Geceleri uykuda ya da gündüzleri diş gıcırdatma alışkanlığı
• Geceleri dişleri birbirine geçirecek şekilde diş sıkma
• Dışarıdan çeneye darbe alma
• Çene disklerinin kayması
• Çenede tümör oluşumu
• Trafik kazası ya da farklı bir kaza geçirilmesi

Çene eklemlerinde problemlere yol açan bu faktörlerden uzak durularak, çatırdama, katlama, ağrı ve kilitlenme gibi sorunlar tamamen ortadan kaldırılabilir.

Çene Eklem Ağrılarının Belirtileri Nelerdir?

Çene eklem sorunlarının bulguları, aşağıda detaylı şekilde sıralanmıştır:

• Çenede sürekli tekrarlayan ağrıların oluşması
• Yemek yerken ağzı açmada zorlanılması
• Çiğneme gücünde ve kalitesinde düşüşlerin olması
• Şakaklarda sürekli ağrıların olması
• Çene hareketlerinde çenenin yan kısımlarından ses ve çatırtı gelmesi
• Çenenin bir anda kilitlenmesi
• Ağızda yemek varken çenenin anlık şekilde kilitlenmesi
• Kulak ağrısı ve zonklamaların oluşumu
• Şiddetli ve sürekli devam eden baş ağrısının oluşumu
• Migren ağrılarının başlangıcı
• Dişlerin aşınmaya başlaması
• Dişlerde ağrı ve sallanmaların oluşumu

Çene eklemlerindeki kilitlenme ve ağrıların bulguları, hastadan hastaya değişiklik gösterebilir. Çene kemiğindeki gelişmeler ve fark edilen bulgular, derhal çene cerrahına iletilmelidir.

Çene Eklem Ağrıları Nasıl Tedavi Edilir?

Çene ağrılarının tedavisi, ağrıların kaynağına ve boyutuna göre değişiklik gösterir. Basit bir dinlenme uygulamasından, ameliyata kadar ilerleyen tedavi süreci hakkındaki detaylı bilgiler şu şekildedir:

• Evde dinlenme uygulaması, yeni başlayan ve sadece yanlış hareketlerle ortaya çıkan çene ağrılarının giderilmesi için kullanılmaktadır. Hastaların daha yumuşak ve sıvı türünde yiyecekleri tercih etmesiyle, çene eklemlerindeki sorunlar en aza indirilecektir.
• Çene eklem ağrılarının artması ve sürekli tekrarlaması durumunda, hastalara fizik tedavi uygulaması yapılmaktadır.
• Ağrı kesici ve antibiyotik tedavilerine başlanarak, bölgedeki ağrı ve iltihapların ortadan kalkması sağlanır. Ayrıca kas gevşetici tedavisinin uygulanması, hastaların çene kaslarını sıkmasını engelleyecektir.
• Çene ameliyatı, hastaların ileri evre çene problemi yaşaması durumunda tercih edilmektedir. Çene ameliyatının ardından, eklemlerdeki duruş ve bağlantı sorunları tamamen ortadan kaldırılmaktadır.